Ondernemingen met heterogene productie verdelen de kosten in directe en indirecte kosten.
Directe kosten zijn kosten waarvan direct is aan te geven voor welk product of welke order ze worden gemaakt.
Indirecte kosten zijn kosten waarvan niet is aan te geven voor welk product of welke order ze worden gemaakt.
Bij de primitieve opslagmethode worden voor de dekking van de indirecte kosten de directe kosten verhoogd met één opslag:
Je kunt voor één order dan ook drie verschillende kostprijzen krijgen.
Bij de verfijnde opslagmethode worden voor de dekking van de indirecte kosten op de directe kosten meerdere opslagen gelegd, bijvoorbeeld:
Je hebt per order dan maar één kostprijs.
Het nacalculatorische bedrijfsresultaat bij ondernemingen met stukproductie kan op twee manieren worden berekend:
We kunnen bij de nacalculatie een verschillenanalyse opstellen door de nacalculatorische cijfers te vergelijken met de toegestane bedragen. Maar we moeten heel voorzichtig zijn met het trekken van conclusies. De normen zijn minder hard en een enkele order kan een groot effect hebben gehad.