M&O in Balans, 7e druk, vwo. Hoofdstuk 8 Communicatievormen, samenvatting d.d. 31-12-2013.

Verbale communicatie is alle communicatie waarbij we geschreven of gesproken woorden gebruiken. Mondelinge communicatie omvat alle communicatie waarbij we spreken. Schriftelijke communicatie is alle communicatie die geschreven is. Non-verbale communicatie is alle communicatie waarbij we geen woorden gebruiken. 

Lichaamstaal behoort tot de non-verbale communicatie. Voorbeelden van lichaamstaal zijn: houding, gebaren, mimiek, intonatie, vocale communicatie.

Bij eenzijdige communicatie brengt de zender een boodschap over naar de ontvanger en geeft de ontvanger geen waarneembare feedback. Bij tweezijdige communicatie geeft de ontvanger feedback op de boodschap van de zender. Bij meerzijdige communicatie komen meer zenders en meer ontvangers met elkaar in contact. 

Formele communicatie is alle communicatie binnen een organisatie die officieel is vastgelegd en volgens vaste lijnen en structuren verloopt. Informele communicatie is alle communicatie die niet door vaste regels en structuren wordt bepaald.

Gesprekken tussen twee personen zijn tweegesprekken. Een formeel tweegesprek voldoet aan drie voorwaarden: tevoren vastgesteld doel, gespreksleider, bekend gespreksonderwerp.

De algemene gesprekstechniek splitsen we in voorbereiding van het gesprek (vaststellen hoofd- en subdoelen van het gesprek, nadenken over de relatie, een planning van het gesprek maken, de structuur van het gesprek bepalen) en het voeren van het gesprek.

De gespreksleider moet beschikken over luistervaardigheden, regulerende vaardigheden, samenvattende vaardigheden, assertieve vaardigheden, de vaardigheid de juiste vragen te stellen.

Veelvoorkomende problemen bij het voeren van gesprekken: 

• halo-effect, een goede eigenschap ovrheerst de andere;
• horneffect, een slechte eigenschap overheerst de andere;
• stereotypering, een eigenschap verwachten op grond van iemands geslacht of achtergrond;
• projectie, veronderstellen dat anderen hetzelfde inzicht/denkbeeld hebben;
• suggestie, de spreker dringt een mening op waardoor een open gesprek niet meer mogelijk is.

De structuur van een toespraak ziet er als volgt uit:

Inleiding ca 1/5 van de beschikbare tijd.

Middenstuk ca 3/5 van de beschikbare tijd.

Slot 1/5 van de beschikbare tijd.

Een vergadering is een bijeenkomst van personen, die uitgenodigd zijn, en volgens een bepaalde procedure met elkaar spreken over één of meer van tevoren vastgestelde onderwerpen.

Voorbereiding van de vergadering: de uitnodiging en agenda.

Agendapunten:

• opening;
• notulen van de vorige vergadering;
• mededelingen;
• ingekomen en uitgaande stukken;
• wisselende agendapunten of thema's;
• wat verder ter tafel komt;
• rondvraag;
• sluiting.

Deelnemers: voorzitter, notulist en overige deelnemers.

Soorten vergaderingen:

• informatieve vergadering;
• probleemoplossende vergadering;
• brainstorm (om ideeën te verzamelen);
• besluitvormende vergadering;
• instructieve vergadering (om af te spreken wie, hoe en wanneer iets doet);
• evaluatieve vergadering (om een mening te kunnen geven).

Klik hier om deze samenvatting te downloaden